Ruben Van Gucht riskeert zware straf

Ruben Van Gucht staat deze week voor een bijzonder beladen periode. De sportjournalist en presentator moet zich in korte tijd twee keer verantwoorden voor de p0litierechtbank. Donderdag verschijnt hij voor de rechter in een zaak rond rijden onder invloed, terwijl een dag later een tweede dossier wordt behandeld waarin hij wordt vervolgd voor rijden zonder geldig rijbewijs. Die tweede zaak is extra gevoelig, omdat Van Gucht eind oktober al eens werd veroordeeld voor exact datzelfde vergrijp. Daardoor dreigt hij nu als herhaald overtreder te worden beschouwd, met mogelijk zwaardere gevolgen.

Twee rechtszaken in één week

Het is uitzonderlijk dat iemand in één week voor twee afzonderlijke verkeerszaken moet verschijnen, en dat maakt deze situatie extra opvallend. De eerste zitting draait om rijden onder invloed. Hoewel de precieze omstandigheden van dat incident niet publiekelijk zijn toegelicht, staat vast dat de zaak ernstig genoeg werd geacht om voor de p0litierechter te komen.

Een dag later volgt dan het tweede dossier, waarin Van Gucht wordt vervolgd voor rijden zonder rijbewijs. Dat feit krijgt extra gewicht doordat hij voor datzelfde vergrijp nog maar enkele maanden geleden werd veroordeeld. Juridisch gezien is dat een belangrijk detail: wanneer iemand opnieuw in de fout gaat na een eerdere veroordeling, kan de rechter dat aanmerken als recidive. En dat kan de strafmaat aanzienlijk beïnvloeden.

Wat betekent recidive concreet?

In het Belgische rechtssysteem speelt herhaling een grote rol bij de beoordeling van straffen. Wie een eerste overtreding begaat, kan vaak rekenen op een mildere aanpak, waarbij de rechter rekening houdt met onervarenheid, omstandigheden of een eenmalige misstap. Maar wanneer dezelfde overtreding zich herhaalt binnen korte tijd, verandert dat perspectief.

In het geval van Van Gucht betekent dit dat de p0litierechter niet alleen kijkt naar het nieuwe feit, maar ook naar het eerdere vonnis uit oktober. Die eerdere veroordeling kan ertoe leiden dat hij nu als recidivist wordt beschouwd. In theorie opent dat de deur naar zwaardere sancties, variërend van hogere boetes en langere rijverboden tot – in het meest extreme scenario – een gevangenisstraf. Volgens juridische experts kan bij herhaalde ernstige verkeersinbreuken zelfs een celstraf tot vier jaar worden uitgesproken, al blijft dat in de praktijk uitzonderlijk.

Context en omstandigheden wegen mee

Toch is het belangrijk te benadrukken dat zulke zware straffen niet automatisch volgen. De p0litierechter zal bij zijn oordeel rekening houden met alle omstandigheden: de aard van de feiten, de timing, het gedrag van de beklaagde en eventuele verzachtende of verzwarende elementen.

Zo kan het bijvoorbeeld een rol spelen of Van Gucht inzicht toont in zijn fouten, of hij inmiddels stappen heeft gezet om herhaling te voorkomen, en hoe de feiten zich precies hebben afgespeeld. Ook de vraag of er sprake was van gevaarlijke situaties voor andere weggebruikers kan meewegen. Het rechtssysteem is immers niet alleen gericht op bestraffing, maar ook op preventie en verantwoordelijkheid.

Publieke figuur onder vergrootglas

Voor Ruben Van Gucht komt daar nog een extra dimensie bij: hij is een bekend gezicht. Als sportjournalist en presentator bij onder meer Radio 2 en de VRT is hij een publieke figuur, wat betekent dat zijn privéleven sneller het nieuws haalt dan dat van een doorsnee burger.

Daarover heeft Van Gucht zich eerder al uitgesproken. In een interview gaf hij aan het moeilijk te vinden dat zijn zaak zoveel aandacht krijgt. “Het gaat over iets uit mijn privéleven,” zei hij. “Het hangt er dus vanaf of de pers aanwezig zal zijn.” Tegelijkertijd benadrukte hij dat hij, ondanks zijn bekendheid, net als elke andere burger gelijk behandeld wil worden. “Ik begrijp dat mijn zaak interessanter is dan die van andere mensen, maar ik mag zoals iedereen gelijk behandeld worden.”

Die uitspraak raakt aan een bredere discussie: moeten bekende mensen strenger worden beoordeeld omdat ze een voorbeeldfunctie hebben, of net niet omdat het recht voor iedereen gelijk zou moeten zijn? In theorie is het antwoord duidelijk: voor de wet is iedereen gelijk. In de praktijk voelen publieke figuren vaak extra druk, omdat hun fouten breed worden uitgemeten.

Aanwezigheid bij de zittingen onzeker

Het is voorlopig nog onduidelijk of Van Gucht zelf aanwezig zal zijn bij beide zittingen. Wettelijk gezien is zijn aanwezigheid niet altijd verplicht, maar in gevoelige dossiers kan het voor de rechter wel een signaal zijn wanneer iemand persoonlijk komt opdagen. Dat kan worden geïnterpreteerd als betrokkenheid en verantwoordelijkheid.

Van Gucht liet eerder verstaan dat zijn beslissing om al dan niet aanwezig te zijn, mede afhangt van de mediabelangstelling. Dat is begrijpelijk, maar tegelijk ook een delicate afweging. Afwezigheid kan door buitenstaanders verkeerd worden geïnterpreteerd, terwijl aanwezigheid de aandacht net kan vergroten.

Mogelijke gevolgen voor zijn carrière

Naast de juridische impact rijst ook de vraag wat deze zaken kunnen betekenen voor zijn professionele leven. Tot nu toe heeft zijn werkgever zich niet publiekelijk uitgesproken over de situatie. In veel gevallen wachten mediabedrijven eerst de gerechtelijke uitspraken af voordat ze conclusies trekken.

Toch is het duidelijk dat herhaaldelijk in opspraak komen, zelfs rond verkeerszaken, reputatieschade kan veroorzaken. Zeker in een medialandschap waarin betrouwbaarheid en voorbeeldgedrag steeds belangrijker worden, kan zo’n dossier blijven nazinderen. Anderzijds is het publiek ook vaak bereid om fouten te vergeven, zeker wanneer iemand verantwoordelijkheid neemt en laat zien dat hij eruit leert.

Afwachten wat de rechter beslist

De komende dagen worden dus cruciaal. De p0litierechter zal zich buigen over beide dossiers en een oordeel vellen dat mogelijk grote gevolgen heeft. Of Van Gucht als recidivist zal worden aangemerkt, en welke straf daar eventueel aan wordt gekoppeld, is nog onzeker.

Wat wel vaststaat, is dat deze week een kantelmoment kan worden. Niet alleen juridisch, maar ook persoonlijk en professioneel. Voor Van Gucht zelf, maar ook voor de manier waarop publieke figuren omgaan met fouten en verantwoordelijkheid, kan de uitkomst een bredere betekenis krijgen.

Voorlopig blijft het afwachten. De zittingen zullen duidelijk maken hoe de rechter de feiten beoordeelt en welke lessen hieruit worden getrokken. Eén ding is zeker: de zaak zal nog even nazinderen, zowel binnen als buiten de rechtszaal.