algemeen
Tom Waes zeer zwaar onder vuur
Tom Waes opnieuw in het oog van de storm: kritiek op ‘Reizen Waes Rwanda’ en zijn luxe-boot
De Vlaamse tv-maker en acteur Tom Waes is gewend aan aandacht, maar dit keer ligt hij onder vuur om een heel andere reden dan gebruikelijk. Niet een boze kijker of online criticus, maar Joël De Ceulaer, columnist van de Belgische krant De Morgen, richtte zijn pijlen op de populaire presentator.
In een vlijmscherpe column spaart De Ceulaer de maker van Reizen Waes niet. Hij bekritiseert zowel Waes’ recente reeks over Rwanda als zijn luxe zeilboot Thetys, die volgens hem veel meer is dan een privé-aankoop. De toon van de column was fel en ironisch tegelijk, waardoor er meteen veel discussie ontstond op sociale media.
De aanleiding: ‘Rwanda als fietsparadijs’
In de nieuwste afleveringen van Reizen Waes bezocht Tom Waes Rwanda, het Afrikaanse land dat internationaal vaak wordt geroemd om zijn economische groei en infrastructuur. Waes liet in zijn programma onder meer zien hoe het land zich profileert als een fiets- en natuurliefhebbers-bestemming, met goed onderhouden wegen en indrukwekkende landschappen.
Volgens Joël De Ceulaer zou dit beeld echter te rooskleurig zijn. Hij trok in zijn column een scherpe parallel door te stellen dat ook in het Duitsland van de jaren ’30 en ’40 gladde wegen lagen waarop men uitstekend kon fietsen, ondanks de gruwelen van het regime. De boodschap van de columnist was duidelijk: hij vond dat het programma de donkere kanten van het hedendaagse Rwanda onvoldoende belichtte.
“Bloedasfalt”: kritiek op eenzijdige blik
De Ceulaer verweet Waes dat hij te weinig kritiek liet doorschemeren op het regime van president Paul Kagame. Mensenrechtenorganisaties bekritiseren al jaren de manier waarop in Rwanda met persvrijheid en oppositie wordt omgegaan. In de uitzending, zo vond de columnist, zag de kijker vooral zonovergoten beelden en fietspaden, zonder dat de politieke realiteit werd besproken.
In de column gebruikte hij het woord “bloedasfalt” om te benadrukken dat de mooie infrastructuur volgens hem niet losstaat van het verleden en de politieke situatie in het land. Het woordkeuze veroorzaakte meteen online debat: was deze metafoor terecht of ongepast fel?
Vragen over productie en mogelijke belangenverstrengeling
De Ceulaer beperkte zich niet tot de inhoud van het programma. Hij wierp ook vragen op over de samenwerking tussen Tom Waes en Eric Goens, de producent van de reeks. Het productiehuis van Goens heeft namelijk banden met Golazo, een bedrijf dat onder meer betrokken is bij de organisatie van grote sportevenementen.
De columnist suggereerde dat deze constructie zou kunnen wijzen op belangenvermenging, hoewel hij daar geen concreet bewijs voor leverde. Hij omschreef Waes en Goens als “stoïcijnse alfamannetjes” die zich weinig aantrekken van kritiek: volgens hem zou het hen koud laten, “als water van een eend”.
De miljoenenboot: hobby of slimme investering?
Naast de discussie over Rwanda haalde De Ceulaer ook Waes’ privéboot, de Thetys, aan. Deze luxe zeilboot, met een geschatte waarde van meer dan een miljoen euro, zou volgens Waes in eerste instantie een persoonlijke droomaankoop zijn geweest. Pas later besloot hij het schip te gebruiken als decor voor het populaire programma Zeilen Waes.
De columnist geloofde weinig van die uitleg en stelde dat de boot bij uitstek geschikt is voor televisieproducties. Met een ironische ondertoon schreef hij dat de aankoop in werkelijkheid een slimme investering zou zijn geweest: dankzij meerdere seizoenen Zeilen Waes zou de boot zichzelf volgens hem ruimschoots hebben terugverdiend.
Hij voegde daaraan toe dat Waes’ boekhouder de aankoop eerst als “de slechtste investering” had bestempeld, maar dat het tegendeel nu zou zijn gebleken. “Na vier of vijf seizoenen Zeilen Waes heeft de Vlaamse belastingbetaler die boot allang afbetaald én zelfs voorzien van zwembad, masthut en fitnessruimte,” sneerde De Ceulaer in zijn stuk.
Humor met een scherpe rand: Gaza-opmerking
De column eindigde met een cynische knipoog: De Ceulaer suggereerde dat Tom Waes binnenkort misschien ook met zijn boot koers zou kunnen zetten richting Gaza, verwijzend naar het wereldnieuws. Hij sloot af met een zinsnede die inmiddels een Waes-catchphrase is geworden: “Mannekes. Wa. Is. Dees.”
Deze slotopmerking werd door sommigen gezien als een luchtige grap, maar anderen vonden het ongepast gezien de gevoeligheid van het onderwerp.
Reacties van publiek en media
De column van De Ceulaer zorgde voor een golf aan reacties op sociale media en in talkshows. Veel kijkers namen het op voor Tom Waes en benadrukten dat Reizen Waes nooit bedoeld is geweest als onderzoeksjournalistiek of politieke reportage, maar als reisprogramma met menselijke verhalen.
Andere commentatoren vonden de column juist een welkome kritische noot: populaire reisprogramma’s zouden volgens hen niet blind mogen zijn voor de context van de landen die ze bezoeken.
Tom Waes zelf heeft vooralsnog niet uitgebreid gereageerd op de column. Wel liet zijn omgeving via Vlaamse media weten dat hij “het werk voor zich wil laten spreken” en niet de intentie heeft om zich in een polemiek te mengen.
De bredere discussie: grenzen van reisjournalistiek
De rel rond Reizen Waes Rwanda werpt een bredere vraag op: hoe ver moet een reisprogramma gaan in het belichten van politieke of mensenrechtelijke kwesties?
Enerzijds verwachten kijkers ontspanning, prachtige beelden en verhalen van locals; anderzijds klinkt steeds vaker de roep dat mediaproducenten ook een verantwoordelijkheid hebben om context te geven bij bestemmingen waar schendingen van mensenrechten plaatsvinden.
Dit spanningsveld is niet nieuw, maar wordt door de populariteit van figuren als Tom Waes steeds zichtbaarder.
Tom Waes: publiekslieveling met stevige reputatie
Tom Waes bouwde de afgelopen jaren een reputatie op als avonturier en publiekslieveling. Met programma’s als Reizen Waes, Undercover en Zeilen Waes vergaarde hij een trouwe schare fans in Vlaanderen en Nederland.
Juist daarom is de felle toon van De Ceulaer opvallend: het laat zien dat zelfs populaire tv-makers niet immuun zijn voor kritische vragen over ethiek, beeldvorming en financiën.
Conclusie: kritiek en bewondering gaan hand in hand
Of men het nu eens is met Joël De Ceulaer of niet, één ding is duidelijk: de column heeft opnieuw aangetoond hoe groot de impact van Tom Waes is in het medialandschap. Zijn programma’s roepen niet alleen bewondering, maar ook discussie en debat op over hoe landen worden neergezet en hoe publieke figuren hun projecten financieren.
Voor Tom Waes lijkt het voorlopig business as usual: hij werkt aan nieuwe afleveringen en blijft een van de meest geliefde gezichten op de Vlaamse televisie. Maar de scherpe pen van De Ceulaer heeft wel een debat geopend dat nog niet snel lijkt te verstommen.
