Journalist en mediamaker Derk
Sauer (72) komt ten val bij zeil0ngeluk: een leven vol lef, idealen
en journalistieke impact
Derk Sauer, een van Nederlands
bekendste mediaondernemers, is donderdagmiddag op 72-jarige
leeftijd om het leven gekomen na een 0ngeluk op zee. De familie van
Sauer heeft het trieste nieuws bevestigd. Begin juli liep zijn
zeilboot onverwacht op een rots, waarna hij ongelukkig ten val kwam
en ernstig lichamelijk letsel opliep. Zijn verwondingen bleken
uiteindelijk fataal.
De mededeling sloeg in als een
schok in de mediawereld. Sauer was niet alleen oprichter van
The Moscow Times,
maar ook een vaste, scherpe stem in het publieke debat over
Rusland. Hij combineerde journalistiek vakmanschap met
ondernemerszin en een uitgesproken visie op vrije pers, zowel
binnen als buiten Nederland.
Beller in een wereld van
appjes
Derk Sauer was geen man van
eindeloze e-mails of formele memo’s. Zijn stijl was persoonlijk en
direct. Collega’s en vrienden herinneren zich vooral die ene korte
mailregel: “Bel me even als
je tijd hebt.” Want e-mail vond hij omslachtig. “Mailen leidt
maar tot misverstanden”, zei hij vaak. Beter om elkaar even te
spreken, van mens tot mens. En zelfs in het tijdperk van WhatsApp
bleef hij trouw aan dat idee: vaak had je eerst een gemiste oproep
voordat er een berichtje kwam.
Deze persoonlijke benadering
was tekenend voor zijn hele werkwijze. Of het nu ging om
redactionele koerswijzigingen of strategische besluiten, Sauer
geloofde in het directe gesprek — het liefst met zijn voeten op
tafel, een krant uitgespreid op de grond en een stevige discussie
erbij.
De overname van NRC: een
informele revolutie
In 2010 nam Sauer, samen met
investeringsmaatschappij Egeria, de krant NRC over. Een spannend
moment in de Nederlandse journalistiek. In plaats van grote
bestuurskamers organiseerde hij huiskamersessies. Redacteuren
werden uitgenodigd in zijn woning om, zoals hij het zelf noemde,
“lekker over de krant te lullen.”
De werksfeer was ontspannen,
de discussie scherp. Geen vergadertaal over KPI’s of strategische
doelstellingen, maar gesprekken over journalistieke inhoud. Sauer
bestelde simpel vegetarisch eten om de hoek. Luxe of hiërarchie was
niet aan hem besteed. Zijn stijl was authentiek, ontwapenend en
bovenal oprecht.
Fun & Profit: journalistiek
met plezier én resultaat
Tijdens de uitreiking van
journalistieke prijzen als De Tegel verwoordde Sauer zijn filosofie
eenvoudig maar doeltreffend: Fun & Profit. Voor hem geen jargon over
winstmaximalisatie of marktaandeel. Zijn stelling: als journalisten
met plezier werken, maken ze betere verhalen. En goede verhalen
leiden vanzelf tot lezers, impact en financiële stabiliteit.
Deze houding maakte hem
geliefd in redactieruimtes én bij jonge journalisten. Sauer
geloofde heilig in talent boven structuur. Wie ideeën had, kreeg
bij hem de ruimte om ze uit te voeren. Leeftijd, ervaring of titels
deden er minder toe dan lef, nieuwsgierigheid en vakliefde.
Van wereldverbeteraar tot
mediarebel
Zijn activisme begon al jong.
Op zijn veertiende richtte hij de ‘Actiegroep voor de Wereldvrede’
op. Als tiener organiseerde hij demonstraties en verklaarde
zichzelf maoïst. Op zijn negentiende trok hij namens de VPRO naar
Noord-Ierland om verslag te doen van de onrusten daar.
Zijn journalistieke carrière
nam vaart bij Nieuwe
Revu, waar hij hoofdredacteur werd. Zijn formule:
socialisme, seks en
sensatie – met een flinke dosis onderzoeksjournalistiek. Hij
maakte het blad spraakmakend en invloedrijk in een tijd waarin
journalistiek nog vooral door gevestigde namen werd bepaald.
Moskou en de vrije pers
Internationaal maakte Sauer
naam met de oprichting van The Moscow Times in 1990. In het
post-Sovjettijdperk was dit Engelstalige dagblad een baken van
onafhankelijke journalistiek in een snel veranderend Rusland. Onder
Sauers leiding groeide de krant uit tot een belangrijke bron van
informatie voor diplomaten, expats én Russen die de wereld van
buiten hun grenzen wilden begrijpen.
Zijn inzet voor persvrijheid
bleef onverminderd, ook toen het medialandschap in Rusland
moeilijker werd. In 2022 verhuisde hij The Moscow Times naar
Nederland om de redactie veilig te stellen, weg van politieke druk
en censuur. Een moedige zet die internationaal respect
afdwong.
Ellen Verbeek: zijn rots en
partner in media
In zijn privéleven vormde
Sauer al decennialang een krachtig duo met journaliste
Ellen Verbeek.
Ze leerden elkaar kennen bij Nieuwe Revu, maar hun gezamenlijke pad
leidde uiteindelijk naar Moskou, waar Ellen een toonaangevende
figuur werd in de society en mediawereld.
Zij was de taalkundige van de
twee — sprak al snel vloeiend Russisch — en speelde achter de
schermen een cruciale rol in Sauers mediaprojecten. Samen bouwden
ze aan een journalistieke brug tussen Oost en West, met hun gezin
als stevige basis.
Een leven vol impact
Sauer laat een indrukwekkende
erfenis achter. Niet alleen in de vorm van kranten en
mediabedrijven, maar vooral in zijn filosofie over vrije
journalistiek: menselijk, betrokken en met oog voor kwaliteit. Hij
geloofde in nieuwsgierigheid als motor van vooruitgang, in de
kracht van woorden, en in het belang van ongecensureerde
informatie.
Zijn 0verlijden na het
zeilongeluk komt onverwacht en hard aan. Toch spreekt uit de vele
reacties vooral dankbaarheid. Voor zijn visie, zijn lef en zijn
niet aflatende strijd voor de persvrijheid.
Zijn laatste les: blijf
praten
Wat blijft, is misschien wel
het eenvoudigste principe van Derk Sauer: blijf praten met elkaar. Zoek het directe
contact, stel vragen, luister, en durf het oneens te zijn. Geen
e-mails vol misverstanden, maar gesprekken met aandacht. Want dáár
ontstaat begrip. Dáár begint verandering. Dáár leefde hij
voor.
Rust zacht, Derk Sauer — een
man die de journalistiek niet alleen beoefende, maar opnieuw
uitvond.