Filip Joos krijgt heel slecht nieuws te horen van VRT

Einde van een tijdperk? VRT dreigt vertrouwde voetbalstemmen te verliezen na koerswijziging Vlaams regeerakkoord

Wie in Vlaanderen is opgegroeid met voetbal op televisie, kent ongetwijfeld de vertrouwde stemmen van Peter Vandenbempt en Filip Joos. Al decennialang zijn zij onlosmakelijk verbonden met grote voetbalmomenten: van Europese topwedstrijden tot de ontknopingen in de Jupiler Pro League. De namen Sporza en VRT zijn haast synoniem met het Belgische voetbal geworden. Maar daar zou binnenkort wel eens verandering in kunnen komen.

Koerswijziging in het Vlaams regeerakkoord

In het nieuwe Vlaams regeerakkoord, zoals recent gepresenteerd door de onderhandelaars, is een opvallende bepaling opgenomen. Daarin staat dat de VRT zich voortaan “kostenbewust en terughoudend” moet opstellen bij het verwerven van sportrechten. Dat klinkt op het eerste gehoor misschien abstract, maar de impact ervan is allesbehalve klein.

Wat betekent dit concreet? De openbare omroep zal zich in de toekomst niet langer mengen in biedingen op populaire en dure sportrechten, zoals die van het nationale voetbal. In de praktijk zou dit kunnen betekenen dat voetbalwedstrijden op het hoogste niveau — zowel in binnen- als buitenland — binnenkort niet meer via de VRT te bekijken zijn.

Commerciële zenders krijgen vrij spel

Met deze beleidswijziging wil de Vlaamse regering ruimte creëren voor commerciële spelers op de markt. Zenders zoals Play Sports, Eleven of VTM kunnen zonder tegenbod van de openbare omroep bieden op uitzendrechten voor populaire sporten. En aangezien voetbalrechten doorgaans torenhoge bedragen vergen, betekent dit vrijwel zeker dat de VRT buitenspel komt te staan.

Volgens het regeerakkoord moet de focus van de VRT verschuiven naar vrouwen- en G-sporten, maar ook naar sportdisciplines die minder media-aandacht krijgen en dus commercieel minder aantrekkelijk zijn. Een nobel streven, zeker op vlak van inclusiviteit, maar het betekent ook dat traditionele sportverslaggeving — en vooral voetbal — op VRT steeds minder ruimte zal krijgen.

Wat gebeurt er met iconische stemmen als Vandenbempt en Joos?

Een van de meest gestelde vragen na deze aankondiging is: wat betekent dit voor de bekende gezichten en stemmen van Sporza? Peter Vandenbempt en Filip Joos zijn beiden ook actief voor commerciële partijen, maar hebben nog steeds een sterke band met de VRT.

Hun analyses, commentaren en liveverslagen zijn al jaren een vaste waarde op radio en televisie. Als de VRT zich nu terugtrekt uit het voetbal, bestaat de kans dat hun Sporza-verhaal stilletjes tot een einde komt. Worden ze voortaan enkel nog ingeschakeld voor kleinere sportwedstrijden of verdwijnen ze helemaal van het openbare scherm? Voorlopig blijft het koffiedik kijken.

Een klap voor de trouwe kijker

Voor de Vlaamse voetballiefhebber is dit nieuws moeilijk te slikken. Vele generaties groeiden op met Studio 1, EK- en WK-verslaggeving, en analyses waarin inhoud voorop stond. De stijl van verslaggeven bij de VRT was vaak nuchter, inhoudelijk sterk en gericht op duiding in plaats van sensatie. Dat dreigt nu verloren te gaan.

Ook de toegankelijkheid van sport komt onder druk te staan. Waar de openbare omroep wedstrijden gratis aanbood voor iedereen met een televisie of radio, zullen commerciële zenders naar verwachting abonnementen of betaalpakketten hanteren. Hierdoor wordt sport, en in het bijzonder topvoetbal, mogelijk een voorrecht in plaats van een gemeengoed.

Symbolisch verlies van een traditie

De beslissing om voetbalrechten niet langer actief na te jagen is meer dan een budgettaire afweging. Het is ook een symbolisch afscheid van een traditie waarin de VRT jarenlang als neutrale en betrouwbare sportverslaggever fungeerde. De omroep bracht niet alleen wedstrijden, maar ook diepgang, analyses, documentaires en live-uitzendingen waarin sport beleefd werd als onderdeel van onze cultuur.

Een toekomst zonder Sporza-voetbal zou niet alleen de kijker treffen, maar ook de sport zelf. Want minder zichtbaarheid betekent mogelijk ook minder maatschappelijke waarde. Zeker voor de Belgische competitie en nationale ploegen kan het gemis van publieke uitzendingen een impact hebben op het draagvlak bij jongeren en het grote publiek.

Kritiek én begrip voor de beslissing

De meningen over het nieuwe beleid zijn verdeeld. Critici vrezen voor een uitholling van de openbare omroep, die steeds minder mag en dus ook minder relevant dreigt te worden. Ze zien in deze beslissing een knieval voor commerciële belangen en betreuren dat cultuur en sport opnieuw ondergeschikt worden gemaakt aan budgettaire logica.

Aan de andere kant zijn er ook stemmen die begrip tonen. In tijden waarin overheidsbudgetten onder druk staan, is het niet onlogisch dat er keuzes gemaakt worden. Grote sportrechten zijn duur, en het is verdedigbaar dat de VRT zich op andere vlakken wil onderscheiden. Denk aan meer aandacht voor sport die doorgaans minder media-aandacht krijgt, zoals atletiek, para-sport of jonge vrouwenteams.

Wat nu?

Vooralsnog zijn de exacte gevolgen nog niet volledig duidelijk. Het zal afhangen van hoe de VRT deze nieuwe richtlijn interpreteert en toepast. Er is nog ruimte voor creativiteit: misschien blijft voetbal wel bestaan in de vorm van samenvattingen, podcastreeksen of achtergrondreportages. En ook de rol van Vandenbempt en Joos hoeft niet helemaal uitgespeeld te zijn — misschien verschuift hun focus naar andere sportvormen of mediavormen.

Maar de kans is reëel dat dit het einde betekent van de vanzelfsprekendheid waarmee je als Vlaming de nationale ploeg kon volgen via de vertrouwde stem van Sporza. En dát is een cultuurverandering die voor velen tijd nodig zal hebben om te verwerken.

---

Samenvattend: de VRT mag van de nieuwe Vlaamse regering geen geld meer investeren in de strijd om dure voetbalrechten. Dat zou het einde kunnen betekenen van topvoetbal bij de openbare omroep — en van de vertrouwde stemmen die generaties lang het voetbal in Vlaanderen hebben begeleid. Een beleidskeuze met impact op televisie, sportbeleving én emotionele verbondenheid.