Angela de Jong haalt uit naar
‘emotionele stunt’ van Alex en Bob in Kopen Zonder Kijken
De nieuwste aflevering van
Kopen Zonder Kijken heeft
voor flink wat stof doen opwaaien. Niet vanwege de gekozen woning
of de verbouwing, maar vanwege een veelbesproken moment tijdens het
gesprek tussen makelaar Alex van Keulen, bouwexpert Bob Sikkes en
de deelnemers Kaj en Lieneke. Tv-recensent Angela de Jong, bekend
van haar vlijmscherpe columns in het AD, is ongekend kritisch. Ze noemt de grap van Alex en
Bob zelfs een “zielige actie” die volledig misplaatst was, zeker
gezien de persoonlijke situatie van het jonge gezin.
Woningnood en zorgen om hun
zieke zoontje
Het stel Kaj en Lieneke zit al
jarenlang in een uitzichtloze situatie. Ze wonen klein, met twee
jonge kinderen van wie de jongste kampt met gezondheidsproblemen.
De zoektocht naar een grotere en geschikte woning duurt inmiddels
vijf jaar. Alles lijkt tegen te zitten. Overal waar ze proberen te
kopen worden ze overboden, en hun budget van vier ton blijkt in de
huidige woningmarkt niet voldoende. Dit zorgt voor veel stress bij
het stel, wat duidelijk zichtbaar wordt in de aflevering.
Volgens Angela de Jong is dit
niet zomaar een doorsnee koppel met hoge eisen of onrealistische
wensen. “Ze vragen niet om een droomvilla met jacuzzi in het
centrum van Amsterdam,” schrijft ze. “Ze willen gewoon een plek
waar hun kinderen elk een eigen kamer hebben, een zolder, en een
tuin om in te kunnen spelen. Meer niet.”
‘We zijn kansloos’
Tijdens de aflevering is te
zien hoe makelaar Alex het gesprek aangaat met het koppel. Hij
stelt streng en onheilspellend dat de zoektocht naar een huis voor
Kaj en Lieneke ‘mogelijk stopt’. De woorden vallen zwaar. Lieneke
barst bijna in tranen uit. De boodschap is hard en onverwacht. Maar
dan – na minutenlang stilte, spanning en ongemak – blijkt het een
grap te zijn. Alex en Bob lachen en onthullen dat er wél een woning
is gevonden.
Voor veel kijkers en ook voor
Angela de Jong ging dit toneelstukje veel te ver. “Waarom je op
zo’n gevoelig moment kiest voor een soort toneel met nepnieuws,
blijft voor mij een raadsel,” aldus De Jong. “Vooral als je weet
dat er zoveel emotionele lading zit achter hun woonwens.”
Een gemiste kans voor
empathie
Volgens De Jong hebben Alex
en Bob hier een grote kans gemist om hun empathie te tonen. Ze
stelt dat het duo zich liet meeslepen in hun eigen script en vergat
wie er werkelijk voor hen zat: een gezin dat door een moeilijke
periode gaat en al jarenlang droomt van rust, ruimte en
stabiliteit.
In haar column benadrukt ze:
“Kaj en Lieneke zijn niet zoals sommige andere stellen in het
programma, die eisen stellen als ‘binnen vijf minuten van een
specialty coffee bar’ of ‘het liefst een woning met karakter op een
toplocatie’. Zij willen gewoon een veilige, fijne plek voor hun
kinderen, vooral vanwege de medische situatie van hun jongste
zoon.”
De afwezigheid van Martijn
Krabbé voelbaar
Wat de situatie volgens De
Jong nog schrijnender maakt, is het gemis van presentator Martijn
Krabbé. In eerdere seizoenen wist hij altijd precies de juiste toon
te raken. De spanning, de hoop, de teleurstelling – Krabbé voelde
haarfijn aan wanneer het moment daar was om even stil te zijn of
juist de sfeer te verlichten met een opmerking. “Martijn zou deze
scène nooit zo ver hebben laten komen,” schrijft Angela. “Hij
begrijpt hoe je met mensen moet omgaan die zich kwetsbaar opstellen
in een spannend en emotioneel programma.”
Zonder Martijn mist het
programma volgens veel kijkers precies dat stukje menselijke nuance
dat de formule zo geliefd maakte. Angela stelt voor dat Bob en
Alex, wanneer ze een volgende keer een ‘grap’ overwegen, zich
afvragen: “Wat zou Martijn doen?”
Reacties van kijkers: ongemak
en verbazing
Niet alleen De Jong laat zich
kritisch uit over het moment. Ook op sociale media regent het
reacties. Veel kijkers noemen het ‘ongepast’, ‘onhandig’ of
simpelweg ‘zielig’. Iemand schrijft op X: “Het verdriet was echt,
en de opluchting achteraf misschien ook, maar dit had nooit op deze
manier gespeeld mogen worden.” Een ander zegt: “Je ziet Lieneke
vechten tegen haar tranen, en dan wordt het weggelachen. Daar is
niks vermakelijks aan.”
Anderen vragen zich hardop af
of het programma niet te ver is gegaan in de zoektocht naar
spanning en sensatie. “Is het nog reality of meer een script?”
vraagt een volger zich af.
Meer dan een grapje
Hoewel sommigen de scène
misschien als ‘onschuldig’ of ‘humoristisch’ zien, benadrukt Angela
dat het hier om meer gaat dan alleen een grapje. “Het gaat over hoe
je mensen behandelt die in een kwetsbare positie zitten. Hoe je hun
vertrouwen wint en vervolgens zorgvuldig met hun emoties
omgaat.”
Volgens haar is reality-tv
pas echt geslaagd als het publiek zich kan verplaatsen in de mensen
die meedoen, zonder het gevoel te krijgen dat er met hun emoties
gespeeld wordt voor kijkcijfers.
Respectvolle benadering als
sleutel
De Jong sluit haar betoog af
met een oproep tot meer zorgvuldigheid in dit soort emotionele
formats. “We leven mee met de deelnemers. We voelen hun hoop en hun
teleurstelling. Maar dat betekent ook dat de makers respectvol om
moeten gaan met die gevoelens. Zéker als het gaat om jonge gezinnen
met zieke kinderen. Daar mag je nooit lichtzinnig over doen.”
Met deze stevige, maar
genuanceerde kritiek hoopt Angela dat de makers zich in de toekomst
bewuster zijn van hun impact. Kopen Zonder Kijken is een programma dat juist populair
is geworden door de warmte en echtheid – eigenschappen die volgens
velen in deze aflevering even ver te zoeken waren.
Conclusie
De uitzending met Kaj en
Lieneke laat zien hoe kwetsbaar reality-tv kan zijn als het
evenwicht tussen spanning en menselijkheid wegvalt. Waar kijkers
gewend zijn geraakt aan een warme, betrokken aanpak, kregen ze nu
een scène voorgeschoteld die eerder ongemak opriep dan bewondering.
Angela de Jong verwoordt dat gevoel scherp, en haar oproep tot meer
empathie in de toekomst lijkt breed gedragen te worden door het
kijkerspubliek. Hopelijk nemen de makers de feedback ter harte —
want de kracht van Kopen
Zonder Kijken zit nog altijd in de oprechte verhalen van
gewone mensen die dromen van een thuis.