Zoraya (28) heeft een einddatum geprikt, leven lukt haar niet meer

Zoraya ter Beek (28) lijkt op het eerste gezicht een leven te leiden dat velen als gelukkig zouden beschouwen: een liefdevolle relatie, een thuis en zelfs huisdieren waar ze van houdt. Maar achter deze schijnbare rust schuilen innerlijke demonen waar ze hevig mee worstelt. “Ik heb alles,” zegt ze, “maar dat ‘alles’ is niet genoeg om voor te leven.”

Zoraya is een van de vele Nederlanders die kampt met een psychiatrische aandoening en overweegt euth*nasie als uitweg. Haar littekens, zowel fysiek als mentaal, getuigen van haar voortdurende strijd.

Ze onthult met schuldgevoelens: “Natuurlijk voel ik me schuldig.”

Een uitdagende weg naar euth*nasie
Zoraya, afkomstig uit Oldenzaal, is een van ongeveer 700 psychiatrische patiënten in Nederland die een verzoek indienen voor euth*nasie vanwege ‘uitzichtloos en ondraaglijk lijden’ bij het Expertisecentrum euth*nasie (EE).

De weg naar euth*nasie zit vol met persoonlijke, medische en ethische dilemma’s. De discussie over euth*nasie bij psychisch lijden blijft een controversieel onderwerp, met terughoudendheid en weerstand binnen de medische gemeenschap, wat leidt tot lange wachtlijsten en complexe procedures.

Zoraya beschrijft haar wachttijd voor euth*nasie als een pijnlijke periode.

Psychiatrie en euth*nasie: een groeiend debat
Terwijl het debat over euth*nasie bij psychisch lijden voortduurt, verandert het langzaam maar zeker. Elke Swart, woordvoerder van het Expertisecentrum euth*nasie, merkt op: “We zien dat steeds meer psychiaters openstaan voor euth*nasiezorg en erkennen dat het soms onvermijdelijk is en deel uitmaakt van ‘goede zorg’.”

In 2022 kregen 115 mensen met psychische stoornissen euth*nasie, wat aangeeft dat het vraagstuk van euth*nasie binnen de psychiatrie groeiende aandacht krijgt.

Een onbedoelde pleitbezorger
Ondanks haar eigen innerlijke strijd is Zoraya onbedoeld een stem geworden voor anderen in vergelijkbare situaties. Ze deelt openlijk haar ervaringen en bespreekt de bureaucratische en emotionele obstakels die ze tegenkomt op haar weg naar euth*nasie.

Ze zegt: “Soms krijg je echt een karrenvracht aan kritiek en onbegrip te verduren,” in reactie op de online kritiek die ze ontvangt.

Liefde die loslaat
Stein, de partner van Zoraya, belichaamt een liefde die even complex als oprecht is. Voor hem is Zoraya’s keuze voor euth*nasie een bron van zowel verdriet als steun. Tranen van vreugde en verdriet vermengen zich als Zoraya’s euth*nasieaanvraag eindelijk wordt behandeld.

Hij blijft bij haar, ondanks het onvermijdelijke afscheid dat voor hen ligt.

De diepgang van het ongeziene
Achter de glimlach en getatoeëerde armen van Zoraya schuilt een verhaal van lijden dat vaak over het hoofd wordt gezien door de buitenwereld. Haar worsteling met autistische stoornissen en de vermoeiende behandelingen in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) blijven vaak onopgemerkt en onbegrepen door de samenleving.

Ze reflecteert en zegt: “Als ik had geweten wat ik nu weet, op het moment dat ik Stein ontmoette… Ik denk dat ik dan hard was weggerend.”

De laatste hoofdstukken
Met tranen van zowel vreugde als verdriet begint Zoraya aan het laatste hoofdstuk van haar verhaal, terwijl ze wacht op de second opinion die haar weg naar euth*nasie kan bevestigen of ontkennen.